علت‌های خشکی پوست بدن
خشکی پوست یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که در اثر از دست رفتن رطوبت و چربی طبیعی پوست به وجود می‌آید. این حالت می‌تواند موقتی یا مزمن باشد و دلایل متعددی در بروز آن نقش دارند. در ادامه، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر خشکی پوست بدن بررسی می‌شوند.
۱. کاهش رطوبت هوا
کاهش میزان رطوبت در هوای محیط، به‌ویژه در فصول سرد سال یا در مناطق خشک، سبب تبخیر سریع‌تر آب از سطح پوست می‌شود. استفاده از وسایل گرمایشی یا سرمایشی نیز با کاهش رطوبت هوا، این مشکل را تشدید می‌کند.
۲. شست‌وشوی مکرر یا استفاده از شوینده‌های نامناسب
تماس مداوم پوست با آب داغ و شوینده‌های قوی باعث از بین رفتن چربی‌های طبیعی پوست می‌شود. این چربی‌ها نقش حفاظتی دارند و نبود آن‌ها موجب تبخیر سریع‌تر رطوبت و ایجاد خشکی و زبری در پوست می‌گردد.
۳. قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب
نور خورشید به‌ویژه اشعه‌ی فرابنفش (UV)، سد محافظتی پوست را تضعیف کرده و باعث کاهش چربی طبیعی و در نتیجه خشکی، کدری و پیری زودرس پوست می‌شود.
۴. افزایش سن
با افزایش سن، فعالیت غدد چربی کاهش می‌یابد و توانایی پوست در حفظ رطوبت کمتر می‌شود. این روند طبیعی یکی از دلایل اصلی خشکی پوست در سنین بالاتر است.
۵. بیماری‌ها و عوامل درونی
برخی بیماری‌ها مانند اگزما، پسوریازیس، دیابت یا کم‌کاری تیروئید می‌توانند موجب خشکی مزمن پوست شوند. همچنین مصرف برخی داروها از جمله داروهای ادرارآور، رتینوئیدها و داروهای ضد آکنه نیز ممکن است باعث کاهش رطوبت پوست گردد.
۶. کمبود مراقبت و آبرسانی کافی
بی‌توجهی به مراقبت روزانه از پوست، نوشیدن ناکافی آب و استفاده نکردن از محصولات مرطوب‌کننده پس از استحمام، از دیگر دلایل رایج خشکی پوست هستند. استفاده از لوسیون یا کرم بدن پس از حمام به حفظ نرمی و لطافت پوست کمک می‌کند و مانع از تبخیر رطوبت طبیعی آن می‌شود.
ترکیبات رایج لوسیون بدن
لوسیون بدن از ترکیب مواد مرطوب‌کننده، نرم‌کننده و محافظت‌کننده تشکیل می‌شود که هدف اصلی آن حفظ رطوبت و نرمی پوست است. نوع و درصد هر ترکیب ممکن است بسته به برند، نوع پوست و کاربرد محصول (آبرسان، ضد خشکی، تغذیه‌کننده و غیره) متفاوت باشد. در ادامه، رایج‌ترین ترکیبات به‌کاررفته در فرمولاسیون لوسیون بدن معرفی می‌شوند.
۱. آب (Aqua)
اصلی‌ترین جزء در اغلب لوسیون‌ها، آب است. آب به‌عنوان پایه‌ی فرمولاسیون عمل می‌کند و موجب رطوبت‌رسانی اولیه به پوست می‌شود. سایر ترکیبات محلول در آب نیز از طریق این پایه به پوست منتقل می‌گردند.
۲. مرطوب‌کننده‌ها (Humectants)
مرطوب‌کننده‌ها موادی هستند که آب را از لایه‌های زیرین پوست یا از محیط جذب کرده و در سطح پوست نگه می‌دارند. از مهم‌ترین مرطوب‌کننده‌های مورد استفاده در لوسیون‌ها می‌توان به گلیسیرین، هیالورونیک اسید، پروپیلن گلایکول و سوربیتول اشاره کرد. این مواد نقش کلیدی در پیشگیری از کم‌آبی و خشکی پوست دارند.
۳. نرم‌کننده‌ها (Emollients)
نرم‌کننده‌ها با پر کردن فضاهای بین سلولی در سطح پوست، موجب نرمی و لطافت آن می‌شوند. ترکیباتی مانند شی‌باتر (Shea Butter)، روغن جوجوبا، روغن بادام شیرین، روغن نارگیل و اسکوالان از جمله نرم‌کننده‌های پرکاربرد در فرمولاسیون لوسیون بدن هستند.
۴. مواد مسدودکننده یا محافظ (Occlusives)
این مواد با ایجاد یک لایه‌ی نازک روی پوست، مانع از تبخیر رطوبت می‌شوند و در نتیجه رطوبت طبیعی پوست حفظ می‌گردد. از ترکیبات متداول این گروه می‌توان به وازلین، لانولین، موم زنبور عسل و دایمتیکون (Dimethicone) اشاره کرد.
۵. ترکیبات تسکین‌دهنده و ضد التهاب
بسیاری از لوسیون‌های بدن حاوی مواد آرام‌بخش و ضد التهاب هستند تا قرمزی، تحریک یا خارش پوست را کاهش دهند. آلوئه‌ورا، عصاره‌ی بابونه، عصاره‌ی کالاندولا و آلانتوئین از جمله ترکیبات تسکین‌دهنده‌ی پرکاربرد محسوب می‌شوند.
۶. ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها
ویتامین‌هایی مانند ویتامین E، ویتامین B5 (پانتنول) و ویتامین C در لوسیون‌ها نقش آنتی‌اکسیدانی دارند و به بازسازی سلول‌های پوستی و جلوگیری از پیری زودرس کمک می‌کنند. این مواد همچنین باعث بهبود بافت پوست و افزایش شادابی آن می‌شوند.
۷. ترکیبات معطر و نگه‌دارنده‌ها
برای افزایش جذابیت و پایداری محصول، از اسانس‌های معطر و نگه‌دارنده‌هایی مانند فنوکسی‌اتانول یا پارابن‌های مجاز استفاده می‌شود. البته در محصولات مناسب پوست حساس، معمولاً از ترکیبات معطر یا نگه‌دارنده‌های ملایم‌تر استفاده می‌گردد تا احتمال بروز حساسیت کاهش یابد.
